Lorem ipsum dolor sit amet, Dokument „List do nadprezydenta prowincji śląskiej (1897)” to pismo Prezydium Śląskiego Towarzystwa Kultury Patriotycznej (Schlesische Gesellschaft für vaterländische Cultur), skierowane do księcia Hatzfeldt-Trachenberga. Tekst przedstawia petycję o wykupienie części dawnego klasztoru dominikanów św. Wojciecha we Wrocławiu, zajmowanej wówczas przez Królewski Wydział Umundurowania, w celu jej zachowania i adaptacji na siedzibę towarzystwa. Pismo jest cennym źródłem dla badań nad historią zabudowań klasztornych, XIX-wiecznym ruchem konserwatorskim i społeczną troską o dziedzictwo Wrocławia.
List do nadprezydenta prowincji śląskiej (Schlesische Gesellschaft für vaterländische Cultur, 1897)
Książka Karla Blasela „Geschichte von Kirche und Kloster St. Adalbert zu Breslau” (Historia kościoła i klasztoru św. Wojciecha we Wrocławiu) to jedno z najstarszych, szczegółowych opracowań dziejów tego miejsca. Autor, XIX-wieczny historyk, przedstawia rozwój świątyni i wspólnoty zakonnej od średniowiecza po swoje czasy, korzystając z licznych źródeł archiwalnych. Publikacja stanowi cenne świadectwo dla badań nad historią dominikanów i topografią dawnego Wrocławia.
K. Blasel, „Geschichte von Kirche und Kloster St. Adalbert zu Breslau”
(z zasobów Biblioteki Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego)
Artykuł „Der Remter des früheren Dominikanerklosters in Breslau”, opublikowany w Schlesische Illustrierte Zeitung, przedstawia historię, architekturę i restaurację dawnego refektarza klasztoru dominikanów św. Wojciecha we Wrocławiu. Tekst opisuje bogaty barokowo-rokokowy wystrój sali – z freskami Franza de Bakera, rzeźbami Dwunastu Apostołów, dekoracją ornamentalną i marmurowym lavabo – oraz szczegółowo relacjonuje jej odnowienie w latach 20. XX wieku z inicjatywy władz pocztowych. Artykuł jest jednym z najpełniejszych zachowanych źródeł ikonograficznych i opisowych dotyczących Starego Refektarza, unikatowego zabytku wrocławskiego baroku.
Der Remter des früheren Dominikanerklosters in Breslau – *Schlesische Illustrierte Zeitung*
Artykuł Dominikanie we Wrocławiu w latach 1951‑1956 autorstwa Marek Miławicki to studium pierwszych pięciu lat powojennej obecności zakonu dominikańskiego w mieście po jego powrocie w 1951 r. Po likwidacji wspólnoty w roku 1810 i niemal 140-letniej nieobecności, dominikanie podjęli odbudowę konwentu i kościoła – przeor Stanisław Hayto odegrał kluczową rolę w przywróceniu życia zakonnego w kontekście trudnej sytuacji polityczno-kościelnej. Artykuł pokazuje m.in. zmagania zakonu z odbudową zniszczonej świątyni, organizacją duszpasterstwa i adaptacją do nowych realiów społecznych i kościelnych.
Dominikanie we Wrocławiu w latach 1951-1956 – Marek Miławicki
Monografia „Beatus Ceslaus natione Polonus. Dzieje kultu błogosławionego Czesława” autorstwa Wojciecha Kucharskiego to wyczerpujące studium rozwoju kultu bł. Czesława na Śląsku i w Polsce od XIII do XVIII wieku. Academia Praca analizuje zarówno źródła hagiograficzne, procesy beatyfikacyjne, dzieła sztuki i transmisję kultu w kontekście dominikańskiego klasztoru we Wrocławiu, jak i jego funkcję w religijnej i społecznej tkance regionu. W efekcie czytelnik otrzymuje wielowymiarowy obraz nie tylko świętego, ale także mechanizmów rozwoju lokalnych kultów w średniowieczu i czasach nowożytnych.
Beatus Ceslaus natione Polonus. Dzieje kultu błogosławionego Czesława
Artykuł omawia początki najstarszych klasztorów dominikańskich w Polsce, które często powstawały przy już istniejących kościołach parafialnych – m.in. św. Trójcy w Krakowie, św. Wojciecha we Wrocławiu i św. Jakuba w Sandomierzu. Autor ukazuje, że przekazanie parafii dominikanom wiązało się z przesunięciem ośrodka parafialnego do innej, korzystniej położonej świątyni w rozwijającym się mieście. Zjawisko to wpisuje się w proces urbanizacji XIII wieku i reformy parafialne inspirowane Soborem Laterańskim IV, a zarazem stanowi unikatowe zjawisko w skali całego Zakonu Kaznodziejskiego.
„Byłe kościoły parafialne jako ośrodki najstarszych klasztorów dominikańskiej prowincji Polonia”
Artykuł „Między sacrum ‘starym’ a ‘nowym’ w przestrzeni miejskiej Wrocławia – kościół a współczesna galeria handlowa” autorstwa Karoliny Tomczak to analiza zmieniającej się roli przestrzeni sakralnej w kontekście urbanistycznym. CEEOL+2ResearchGate+2 Autorka zestawia tradycyjny kościół (jako „stare sacrum”) z galerią handlową („nowe sacrum”), badając przemiany architektury, funkcji i symboliki miejsca. Tekst ukazuje, jak w ramach transformacji miejskiej Wrocławia sacrum zostaje redefiniowane i przenika się z przestrzenią konsumpcji oraz nowoczesną kulturą miejską.
Artykuł podejmuje próbę scharakteryzowania przemian w architekturze klasztorów dominikańskich na Śląsku w okresie potrydenckim w odniesieniu do ich nowego stosunku do przestrzeni urbanistycznej. Opisując przebudowy klasztorów i ich świątyń z tych czasów, wskazuję sposób przyjęcia przez zakon zaleceń soborowych dotyczących projektowania i wyeksponowania w mieście fasad kościołów.
Artykuł analizuje księgi rachunkowe z lat 1487–1501 dotyczące prac budowlanych w kościele i klasztorze św. Wojciecha we Wrocławiu, opublikowane przez Hermanna Luchsa w 1859 roku. Szczególną uwagę poświęcono zapisom związanym ze szkleniem okien, które ukazują organizację prac prowadzonych zarówno przez braci zakonnych, jak i rzemieślników cechowych. Dokumenty te pozwalają częściowo odtworzyć wygląd okien – od prostych szyb po witraże figuralne w bibliotece i herby w krużgankach – stanowiąc cenne źródło do badań nad sztuką szkła późnego średniowiecza.
Dominikanie przybyli do Wrocławia w latach 20. XIII wieku i zamieszkali przy podarowanym im kościele św. Wojciecha. W przeciwieństwie do tej świątyni, która od lat znajduje się w centrum zainteresowania historyków architektury i sztuki, należące do konwentu zabudowania mieszkalne i towarzyszące im obiekty gospodarcze zostały słabo rozpoznane. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie tych pomieszczeń w perspektywie zachowanych do naszych czasów źródeł pisanych, głównie pochodzących z XV i początku XVI stulecia rachunków, spisanych rękami tamtejszych przeorów.