Fasada kościoła

tekst: Adrian Porwich
fot. Marcin Dyjak OP, Jan Mika, fotopolska.eu

Fasada kościoła św. Wojciecha

Okazała fasada zachodnia kościoła św. Wojciecha powstała prawdopodobnie w 2. połowie XV wieku, kiedy przedłużono nawę świątyni o dodatkowe przęsło zachodnie. Fasada jest zwieńczona ceglanym fryzem arkadkowym i późnogotyckim szczytem schodkowo-sterczynowym, który charakteryzuje się bogatymi detalami architektonicznymi. Trójdzielne pionowe blendy szczytu są rozdzielone ozdobnymi ażurowymi fryzami z motywem czwórliścia – wykonanymi z kształtek ceglanych. Artykulację pionową szczytu stanowi siedem lizen, które przechodzą w sterczyny, czyli pionowe elementy dekoracyjne zakończone kwiatonami, a także niewielkie trójkątne szczyciki wieńczące każde z pionowych pól szczytu fasady. Ponadto dwie narożne przypory kościoła zostały zwieńczone czworobocznymi wieżyczkami z ostrosłupowymi hełmami.

Ostrołukowy, profilowany portal główny świątyni powstał zapewne około 1300 roku i pod koniec XV wieku został wtórnie zamontowany w nowo powstałej fasadzie zachodniej. W literaturze wskazuje się, że portal pochodzi z okresu budowy prezbiterium (przełom XIII i XIV wieku) i zastąpił wcześniejszy portal, który mógł powstać w latach 50. XIII wieku. Charakterystyczne formy laskowania i cylindryczne kolumienki wykazują podobieństwo do portali w prezbiterium kościoła.

Fasadę zdobi również okazałe, zamknięte ostrołukowo okno wypełnione maswerkiem z motywami czwórliścia i trójliścia, który prawdopodobnie powstał w trakcie renowacji kościoła na przełomie XIX i XX wieku. Na wysokości parapetu okna został poprowadzony gzyms, stanowiący dodatkowy element artykulacji poziomej fasady.

Fasada kaplicy św. Józefa

Forma fasady kaplicy św. Józefa, przylegającej od północy do kościoła św. Wojciecha, jest najpewniej rezultatem przebudowy kościoła pomocniczego w 1717 roku, którą kierował mistrz budowlany Benedykt Miller. W trakcie odbudowy kaplicy na początku lat 60. XX wieku usunięto barokowe tynki elewacji. Ceglaną fasadę wieńczy skromny barokowy szczyt z pseudolizenami, naczółkiem i niewielkim oknem ujętym w barokową opaskę okienną. Na osi fasady znajduje się nisza, w której umieszczono kopię późnobarokowej rzeźby św. Józefa z Dzieciątkiem Jezus, a po południowej stronie osi fasady został umieszczony ostrołukowy gotycki portal.