Nawigacja
Kontakt
Pl. Dominikański 2
50-159 Wrocław
tel – centrala: +48 (71) 726 1226
tekst: Adrian Porwich
fot. Marcin Dyjak OP
Na zachodniej ścianie południowego ramienia transeptu, nieopodal bocznego wejścia do kaplicy bł. Czesława, znajduje się epitafium Marii Eleonory von Haugwitz. Zmarła pochodziła z czeskiej gałęzi rodu Nostitz, wywodzącego się z Górnych Łużyc, i posługiwała się nazwiskiem Nostitz-Rieneck. Niewiele wiadomo o życiu Marii Eleonory, a większość informacji pochodzi z treści inskrypcji zamieszczonej na epitafium w kościele św. Wojciecha we Wrocławiu. Była żoną hrabiego Friedricha Wilhelma von Haugwitz (1700-1765), radcy Kamery Cesarskiej na Śląsku i Urzędu Zwierzchniego, który w 1742 roku został prezydentem Śląska Austriackiego – ziem, które pozostały przy Habsburgach po klęsce w I wojnie śląskiej. Śląski arystokrata zajmował również inne eksponowane stanowiska w państwie Habsburgów, między innymi kanclerza Królestwa Czeskiego czy ministra stanu ds. wewnętrznych w austriackiej Radzie Stanu, ale nastąpiło to wiele lat po śmierci jego pierwszej żony, Marii Eleonory, która zmarła w dniu 27 października 1736 roku . Maria Eleonora von Haugwitz została pochowana w podziemiach kościoła św. Wojciecha we Wrocławiu, gdzie zachował się masywny piaskowcowy sarkofag hrabiny wsparty na sześciu nóżkach w formie uskrzydlonych główek anielskich, którego wieko zdobi płaskorzeźbiony krucyfiks w formie krzyża trójlistnego. Dolną część sarkofagu zdobią tarcze herbowe – można wśród nich rozpoznać herb hrabiów von Nostitz-Rieneck, a także ornament lambrekinowy.
Epitafium zostało wykonane z szarego marmuru śląskiego i przyjęło formę stosunkowo rozbudowanej struktury architektonicznej. Środek epitafium zajmuje owalna tablica inskrypcyjna, której obramienie stanowią dwa skrzydlate węże. Po obu stronach znajdują się ustawione ukośnie wolutowe pilastry podtrzymujące gzyms i przerwany przyczółek. Całość wspiera się na dwóch konsolach rozdzielonych ozdobną palmetą. Niestety nie zachowały się cztery marmurowe putta, z których dwa były umieszczone na wolutach pilastrów, a pozostałe dwa znajdowały się na wolutach przyczółka. Nie zachował się również umieszczony w przyczółku kartusz z dwoma herbami – zapewne herbem hrabiego von Haugwitz i herbem rodu Nostitz-Rieneck. Warto dodać, że epitafium zostało umieszczone naprzeciw barokowego ołtarza Świętego Krzyża, który do początku XX wieku znajdował się przy zachodniej ścianie południowego ramienia transeptu, a następnie został przeniesiony do prezbiterium, w którym pełnił funkcję ołtarza głównego kościoła św. Wojciecha.
Inskrypcję rozpoczyna łaciński akronim D.O.M.S. (Deo Optimo Maximo Sacrum) – „Bogu Najlepszemu, Największemu poświęcone”. Kolejne zdanie inskrypcji informuje, że „w grobowcu oczekuje chwalebnego zmartwychwstania wiernych” Maria Eleonora z rodu hrabiów Świętego Cesarstwa Rzymskiego von Nostitz-Rieneck, małżonka hrabiego Friedricha Wilhelma von Haugwitz. Po wskazaniu urzędów pełnionych przez męża zmarłej podano najważniejsze fakty z życia jej samej. Z treści inskrypcji można się dowiedzieć, że małżeństwo von Haugwitzów trwało przez pięć lat, podczas których przyszedł na świat ich syn, Otton Karol (ur. 20 października 1732 r.), a także córka Maksymiliana (ur. 30 października 1735 r.). Inskrypcja epitafium podaje, że Maria Eleonora odeszła w dniu 27 października 1746 r., mając zaledwie 22 lata, a jej śmierć była skutkiem trudnego porodu i wyczerpania długotrwałym bólem. W kolejnym fragmencie zawarto informację o ufundowaniu epitafium przez małżonka zmarłej. Ponadto wskazano, że codziennie o godzinie 7:00 przy ołtarzu Świętego Krzyża będzie odprawiana Msza Święta w intencji zbawienia duszy Marii Eleonory, jej męża i rodziny. Inskrypcję kończy bezpośredni zwrot do odbiorcy tekstu, w którym zawarto prośbę o modlitwę za zmarłą oraz wezwanie do porzucenia marności świata doczesnego i codziennego życia dla Chrystusa.
Pl. Dominikański 2
50-159 Wrocław
tel – centrala: +48 (71) 726 1226