Epitafium Benigny Lindner z domu Felberger

tekst: Adrian Porwich
fot. Marcin Dyjak OP

Benigna Lindner z domu Felberger – benigna uxor

We wschodnią ścianę północnego ramienia transeptu wmurowano późnorenesansowe epitafium Benigny Felberger (1597-1654), której małżonkiem był Hieronymus Lindner von Lilienthal. Wykonane z piaskowca i pierwotnie polichromowane epitafium zostało zapewne ukończone niedługo po śmierci Benigny w 1654 roku. Można domniemywać, że fundatorem dzieła mógł być mąż zmarłej, bowiem treść inskrypcji akcentuje przymioty Benigny Felberger jako łagodnej i uczynnej małżonki. Podkreślenie wskazanych cech jest zarazem nawiązaniem do imienia zmarłej, pochodzącego od łacińskiego przymiotnika benigna, które można tłumaczyć jako „dobroczynna”, „szczodra”, „uczynna” czy „gościnna”.

Treści heraldyczne epitafium

Górną część płyty zajmują trzy płaskorzeźbione tarcze herbowe, umieszczone na owalnych polach. Przestrzenie pomiędzy nimi uzupełniono rytym rollwerkiem, czyli manierystycznym ornamentem opartym na motywie zwiniętych, wygiętych i załamanych wstęg blaszanych. W polu herbu ukazanego w lewym górnym rogu znajdują się trzy liście koniczyny, które rozdziela krokiew – figura heraldyczna w formie dwóch diagonalnych belek łączących się w górnej części tarczy herbowej. Herbarze wydane w XIX wieku wiążą wskazany herb z Franzem Antonem Linderem von Lindenthalem – radcą urzędu finansowego kamery śląskiej, który w 1732 roku otrzymał szlachectwo czeskie. Niestety obecnie nie można wskazać na ewentualne powiązania rodowe między Franzem Antonem Linderem a małżeństwem Lindnerów. 

W prawym górnym rogu znajduje się herb z tarczą podzieloną w słup, na której widnieje półksiężyc w formie maski lunarnej w lewym polu i trzy sześcioramienne gwiazdy w prawym polu. Herbu nie udało się dotąd jednoznacznie zidentyfikować. Trzeci z herbów charakteryzuje się tarczą czwórdzielną (w krzyż), w której pierwszym i czwartym polu umieszczono się postaci tzw. dzikiego męża trzymającego wyrwane drzewo, a drugie i trzecie pole zawiera mobilium w postaci uskrzydlonego jednorożca w skoku. W klejnocie herbu znajduje się półpostać dzikiego męża. Zgodnie z herbarzem Johanna Ambrosiusa Siebmachera, wydanym w 1657 roku w Norymberdze, powyższy herb należał do rodu Lindnerów.

Inskrypcje epitafium Benigny Felberger

Dolna część epitafium zawiera inskrypcję, którą rozpoczynają słowa IN NOMINE IESU. Z treści inskrypcji wynika, że Benigna Felberger pochodziła z rodu Felbergerów i przez szesnaście lat była małżonką Hieronymusa Lindnera von Lilienthal. Niestety, znaczne uszkodzenia epitafium uniemożliwiają odczytanie inskrypcji w całości, co znacząco utrudnia rekonstrukcję jej sensu.

            Na obramienie epitafium składają się prosty motyw ornamentalny oraz łacińskie inskrypcje pisane ozdobną kapitałą – VANITATUM VANITAS („marność nad marnościami”), VANITAS, O, MISERA TERRENA („marność, o, nieszczęśliwy mieszkańcu ziemi”) i O, UMBRA TERRENA („o, ziemski cieniu”).